کود اوره با پوشش گوگردی، آنچه کشاورزان شمال خوزستان(دزفول، شوش و اندیمشک) باید بدانند

کود اوره با پوشش گوگردی، نوع جدیدی از کودهای نیتروژنی است که به دلیل برخی مزایای آن می تواند جایگزین مناسبی برای کود اوره معمولی در بسیاری از شرایط باشد. در منطقه شمال خوزستان(دزفول، شوش، اندیمشک و کرخه)، بدلیل شرایط خاک و دمای هوا، استفاده از کود اوره با پوشش گوگردی می تواند راه حلی مناسب و مقرون به صرفه برای تامین نیتروژن مورد نیاز گیاه محسوب شود.

کود اوره با پوشش گوگردی که با نام اس سی یو(SCU) نیز نامیده می شود، نوع جدیدی از کودهای نیتروژنی است که عملکردی گوگردی هم از خود نشان می دهد. صنعت توليد اوره با پوشش گوگردي به‌عنوان يک صنعت نوظهور شناخته می شود و به نظر می رسد این کود به دلیل مزایای متعدد، در آینده جایگزین کود اوره معمولی خواهد شد. این مزایا بیشتر مربوط به ویژگی هایی از این کود است که معایب کود اوره را می تواند پوشش دهد.

کود اوره با پوشش گوگردی

معایب کود اوره معمولی

کود اوره معمولی یکی از پرمصرف ترین کودها در جهان و در مناطق مختلف کشورمان و از جمله در منطقه شمال خوزستان(دزفول، شوش، اندیمشک و شهرستان کرخه) می باشد که بدلیل مزایای آن، به طور گسترده ای برای تامین نیتروژن(ازت) مورد نیاز گیاهان مورد استفاده قرار می گیرد. اما با این حال، این کود معایبی به شرح ذیل را داراست:

بالا بودن میزان هدررفت نیتروژن

آزاد شدن سریع نیتروژن در کود اوره در برخی شرایط (مثلاً برای گیاهانی مانند ذرت و گندم و در برخی مراحل رشد که به مقدار زیادی نیتروژن در مدت زمان کم نیاز دارند)، یک مزیت اما در بسیاری دیگر از موارد یک عیب محسوب می شود. معمولاً بخش زیادی از نیتروژن آزاد شده از کود اوره قبل از آن که گیاه بتواند آن را مورد استفاده قرار دهد، در هوا تلف می شود. لذا هدر رفت نیتروژن از این طریق، دوام و کارآیی کود اوره معمولی را کاهش داده و در نهایت، کاهش عملکرد و کیفیت محصول را به دنبال خواهد داشت. هدر رفت نیتروژن در شرایط گرم(از جمله در شرایط شهرستان های دزفول، شوش، اندیمشک و شهرستان کرخه)، و نیز در شرایط مرطوب و وزش باد، تشدید هم می شود.

حلالیت بالا و احتمال آبشویی

حلالیت بالای کود اوره، هم یک مزیت و در عین حال در برخی شرایط یک عیب محسوب می شود. حلالیت بالای کود اوره معمولی، آن را بیشتر در معرض آبشویی قرار داده و اتلاف آن در اثر آبیاری یا بارندگی های شدید بسیار بیشتر می شود.

سوختگی محصول

در برخی شرایط مانند دمای زیاد، خطر سوختگی گیاه توسط اوره می تواند بیش از اندازه و غیر قابل قبول باشد. هرچه آزاد شدن نیتروژن، سریع تر باشد احتمال سوختگی بیشتر است.

ترجیح بیشتر گیاهان به استفاده تدریجی از نیتروژن

بیشتر گیاهان ترجیح می دهند نیتروژن مورد نیاز خود را بصورت تدریجی و درطی مراحل مختلف رشد استفاده نمایند و این در حالی است که کود اوره بدلیل آزادسازی سریع نیتروژن، این نیاز را تامین نمی نماید. البته برای رفع این مشکل، توصیه های کوددهی در خصوص کود اوره بر این نکته تاکید دارند که اوره در چندین مرحله تقسیط بندی گردیده و مورد استفاده قرار گیرد اما بدیهی است اجرای همین توصیه، مستلزم افزایش هزینه های بیشتر ناشی از حمل و نقل، انبارداری و کارگر می باشد.

معرفی کود اوره با پوشش گوگردی

یک روش برای کاهش کاستی ها و معایب کود اوره معمولی که در بالا ذکر شد، پوشش دار کردن دانه های کود اوره با ترکیبات شیمیایی کم محلول مانند گوگرد است. در کود اوره با پوشش گوگردی، همانطور که از نام آن پیداست، دانه های اوره با لایه ای از گوگرد پوشش داده شده اند. پوشش گوگردی روی دانه های کود اوره، مقاومت کود در مقابل شسته شدن توسط آب(آبشویی) را افزایش داده و هدررفت نیتروژن ناشی از آزاد شدن سریع آن را کاهش می دهد. این باعث شده، کود اوره با پوشش گوگردی بعنوان یکی از کودهای ازته با کارآیی بالا شناخته شود.

در این کود، اوره بعنوان عامل نیتروژن عمل می کند و گوگرد بعنوان یک پوشش و حفاظ، آزادشدن نیتروژن را تنظیم کرده و باعث می شود نیتروژن به تدریج و متناسب با نیاز گیاه در طول دوره رشد آن، آزاد و در اختیارش قرار گیرد. به همین جهت، کود اوره با پوشش گوگردی اصطلاحاً نوعی کود کندرها یا آهسته رهش است.

پوشش گوگردی باعث رهاشدن تدریجی نیتتروژن موجود در کود اوره و جلوگیری از اتلاف آن می شود

مزایای کود اوره با پوشش گوگردی

برخی مزایای کود اوره با پوشش گوگردی به شرح زیر هستند:

کارآیی بهتر نسبت به کود اوره

کود اوره با پوشش گوگردی همانطور که گفته شد، یک کود ازته با خاصیت آزادسازی تدریجی نیتروژن است. بسته به شرایط محیطی مانند دما و رطوبت خاک، این کود هشت الی دوازده هفته می تواند در خاک دوام آورد. البته هرچه دمای محیط و رطوبت خاک افزایش یابد، سرعت رهایش نیتروژن افزایش و دوام این کود کمتر می شود.  در اکثر شرایط، این آزادسازی تدریجی، باعث رشد بهتر گیاه و افزایش عملکرد محصول نسبت به استفاده از کود اوره معمولی می شود.

مقرون به صرفه تر بودن کود اوره با پوشش گوگردی

بدلیل کاهش هدررفت نیتروژن و کاهش آبشویی، از نظر اقتصادی استفاده از کود اوره با پوشش گوگردی نسبت به کود اوره معمولی، مقرون به صرفه تر خواهد بود.

تامین کل یا بخشی از گوگرد مورد نیاز محصول توسط کود اوره با پوشش گوگردی

کود اوره با پوشش گوگردی بدلیل دارا بودن گوگرد می تواند تا حدودی گوگرد مورد نیاز گیاه را تامین نماید. گوگرد بعنوان یکی از عناصر غذایی موردنیاز گیاه، برای رشد و تکامل حیات آن ضرورت دارد.

نقش کود اوره با پوشش گوگردی در تنظیم واصلاح اسیدیته خاک

کود اوره با پوشش گوگردی بدلیل دارا بودن گوگرد، می تواند درخاک های آهکی و قلیایی، موجب کاهش موضعی PH (اسیدیته) و بنابراین موجب افزایش کیفیت خاک شود. این ویژگی در اراضی کشاورزی کشورمان که بیشتر خاک ها از نوع آهکی هستند(حدود 90 درصد خاک ها) و از جمله در منطقه شمال خوزستان(دزفول، شوش، اندیمشک و کرخه)  دارای اهمیت بیشتری است. اصلاح اسیدیته خاک، نقش مهمی در رشد محصول دارد.

نقش کود اوره با پوشش گوگردی در کمک به جذب عناصرغذایی دیگر

استفاده از کود اوره با پوشش گوگردی از دو جهت شرایط را برای جذب سایر عناصر غذایی و مواد ریز مغذی همچون آهن و روی توسط گیاه آسان تر می کند.

اولاً همانطور که گفته شد، گوگرد موجود در این کود، باعث اصلاح اسیدیته خاک می شود که این امر باعث بهبود شرایط رشد در منطقه ریشه گیاه شده و شرایط بهتری را برای جذب سایر عناصر غذایی توسط ریشه گیاه فراهم می آورد.

ثانیاً آزادشدن تدریجی نیتروژن در این کود، باعث می شود گیاه رشد یکنواختی داشته و این، فرصت کافی را برای جذب سایر عناصر مغذی در اختیار گیاه قرار می دهد.

سازگاری با محیط زیست

پوشش گوگردي در این کود مانع از آلودگي آب‌هاي زيرزميني شده و باعث صرفه‌جويي در مصرف کود مي‌شود درنتيجه کود اوره با پوشش گوگردی سازگار با محيط‌زيست است.

کود اوره با پوشش گوگردی اصطلاحاً از نوع کودهای کندرها یا آهسته رهش محسوب می شود

کود اوره با پوشش گوگردی برای چه محصولاتی مناسب است؟

کود اوره با پوشش گوگردی با توجه به خاصیت آبشویی کم، یک کود مناسب برای شالیزارهای برنج با شرایط مدیریت آبی ضعیف است.

این کود با توجه به خاصیت رهایش تدریجی نیتروژن، کودی مناسب برای گیاهان دارای فصل رشد طولانی مانند نیشکر، درختان میوه، گیاهان علوفه ای(ذرت علوفه ای، کلزا، یونجه، سورگوم و …)، چمن و گیاهان زینتی است.

همچنین می توان از آن برای پنبه، سبزیجات، محصولات باغی و انواع محصولات اقتصادی و غیره استفاده کرد. ممکن است این کود برای گیاهانی مانند ذرت و گندم که به مقدار زیادی نیتروژن در مدت زمان کم نیاز دارند، مناسب نباشد.

کاربرد کود اوره با پوشش گوگردی در اراضی شمال خوزستان(دزفول، شوش، اندیمشک و کرخه)

همانطور که گفته شد با توجه به آهکی بودن اغلب زمین ها در منطقه شمال خوزستان(دزفول، شوش، اندیمشک و شهرستان کرخه) و نیز بالا بودن دما، کشاورزان این منطقه، مصرف کود اوره با پوشش گوگردی را در بسیاری از موارد، می توانند بعنوان جایگزین مناسبی برای کود اوره معمولی جهت تامین نیتروژن مورد نیاز گیاه در نظر داشته باشند.

نحوه مصرف کود اوره با پوشش گوگردی

نحوه و میزان مصرف کودها باید توسط آزمایش خاک و با نظر کارشناسان مشخص شود، اما با توجه به اینکه کود اوره با پوشش گوگردی یک کود کندرها است و برای آزاد سازی اوره موجود در این کود نیاز به زمان است، لذا بهتر است در گیاه و یا کشت های ردیفی، این کود بصورت زیرکاشت استفاده  شود به این صورت که کود 5 تا 8 سانتی متر در زیر بذر قرار بگیرد.

جمع بندی

همانطور که بیان گردید،کود اوره با پوشش گوگردی ، نوع جدیدی از کودهای نیتروژنی است که به دلیل برخی مزایای آن ازجمله کندرها بودن نیتروژن آن و اصلاح اسیدیته خاک توسط آن به دلیل دارا بودن گوگرد، می تواند جایگزین مناسبی برای کود اوره معمولی در بسیاری از شرایط باشد. در منطقه شمال خوزستان(دزفول، شوش، اندیمشک و کرخه)، که هم اراضی به دلیل آهک بالا، قلیایی بوده و هم گرمای هوا باعث اتلاف بیشتر نیتروژن موجود در کودهای نیتروژنی می شود، استفاده از کود اوره با پوشش گوگردی می تواند راه حلی مناسب و مقرون به صرفه محسوب شود.

منبع

راهنمای جامع کودهای شیمیایی، آلی و زیستی-موسسه تحقیقات خاک و آب