کودهای شیمیایی، مصرف بیشتر یا کمتر
کودهای شیمیایی از جمله مهم‌ترین عناصر در صنعت کشاورزی مدرن هستند که به منظور افزایش رشد و بهره‌وری محصولات زراعی به خاک افزوده می‌شوند. این کودها به دلیل دسترسی سریع به مواد مغذی، در دهه‌های اخیر به یکی از عوامل اصلی در توسعه کشاورزی و تولیدات مواد غذایی تبدیل شده‌اند. اما حد صحیح استفاده از کودهای شیمیایی چقدر است و نقطه تعادل بین تامین امنیت غذایی و تامین سلامتی جامعه کجاست؟
در این مقاله، سعی شده دو نگاه متفاوت موجود در زمینه استفاده از کودهای شیمیایی در کشورمان مورد بررسی قرار گیرد که مطالعه آن برای کشاورزان عزیز، خالی از فایده نخواهد بود.
دو نگاه متفاوت در استفاده از کودهای شیمیایی در کشاورزی
دو نگاه درباره استفاده از کود شیمیایی در بخش کشاورزی وجود دارد:
نخست این که مصرف بیشتر کود شیمیایی باعث ایجاد باقیمانده مواد شیمیایی مضر در محصول می شود و نگاه دوم این که مصرف کود باعث افزایش محصول خواهد شد.
اینکه میزان کود مصرفی در بخش کشاورزی چه میزان باشد همواره محل بحث بوده. برخی مسئولان وزارت جهاد کشاورزی براین باورند که کود شیمیایی که اکنون در بخش کشاورزی استفاده می‌شود، بسیار کمتر از حد متوسط جهانی است، بنابراین هیچ ماده شیمیایی مضر در محصول باقی نمی ماند و معنی آن این است که محصول ما جزو سالم ترین‌ها در دنیا است و این، امتیاز بزرگی است.
اما گروه دیگر بر این باورند که اگر کود کمتری به محصولات کشاورزی بدهیم هنر نکرده ایم زیرا این کار باعث خواهد شد که تولیدمان کاهش پیدا کند. برای تامین امنیت غذایی مردم باید بتوانیم تولیدمان را بیشتر کنیم.این گروه از کارشناسان می گویند تا سال ۲۰۵۰ جهان باید ۷۰ درصد غذای اضافه تولید کند و این در حالی است که تغییرات اقلیم محدودیت‌های زیادی را برای تولید ایجاد کرده است و بخشی از این افزایش تولید را می توان با دادن کود شیمیایی بیشتر جبران کرد.
به گفته کارشناسان کشاورزی، به ازای یک واحد کود شیمیایی که به محصولات کشاورزی د اده می‌شود ۹ واحد محصول بیشتری تولید می‌شود.
بر اساس گزارش سازمان هواشناسی، در کشور ما هر دهه، ۹ میلی‌متر میزان بارندگی کاهش می‌یابد و ۳ دهم درجه هم دما افزایش می‌یابد و نتیجه آن کاهش تولیدات کشاورزی است، با این‌حال هیچ برنامه‌ای برای مقابله با آن تهیه نشده است.
کاظم خاوازی دبیرستاد توسعه فناوری های نوین و دانش بنیان‌ها گفت: سالانه 1.5 میلیون تن کود شیمایی عمدتاً از نوع کود ازته در بخش کشاورزی استفاده می‌شود که امکان افزایش آن تا 4.5 میلیون تن وجود دارد و در واقع بخش کشاورزی کشور هنوز کود کمتری استفاده می‌کند.
وی افزود: اگر کود شیمیایی به درستی استفاده شود، یعنی به میزان توصیه شده و در زمان خودش استفاده شود، نتیجه مضری بر سلامتی محصول نخواهد داشت بلکه باعث افزایش تولیدات کشاورزی می شود، یعنی همان چیزی که ما برای تامین امنیت غذایی دنبال می‌کنیم.
سالانه 1.5 میلیون تن کود شیمایی عمدتاً از نوع کود ازته در بخش کشاورزی استفاده می‌شود که امکان افزایش آن تا 4.5 میلیون تن وجود دارد
خاوازی با بیان اینکه در کوتاه مدت عملکرد محصولات کشاوزری ۲۵ درصد کاهش می‌یابد، گفت: تا سال ۲۰۸۰، عملکرد محصولات کشاورزی، ۵۰ درصد کاهش می‌یابد و همه اینها مشکلات و چالش‌های زیادی را در بخش تولید ایجاد می‌کند و البته می‌توان به کمک کودهای شیمیایی تا حدودی محصولات کشاورزی را افزایش داد.
پیش از این هم سازمان خواروبار کشاورزی ملل متحد اعلام کرده بود که طی ۴۰ سال آینده به دلیل گرم شدن کره زمین عملکرد بالقوه تولید بذور کاهش می‌یابد.
بنابراین درچنین شرایطی که دنیا با محدودیت منابع تولید همراه است و مسابقه کشورها برای تولید و کاهش وابستگی هم با سرعت بیشتری ادامه دارد، کارشناسان باید به نتیجه درستی درباره مصرف کود شیمایی در بخش کشاورزی برسند به نحوی که نه از مصرف آن، سلامتی مردم به خطر افتد و نه از تولید بیشتر محصول که برای تامین امنیت غذایی آینده ضروری است جا بمانیم.
اگر کود شیمیایی به میزان توصیه شده و در زمان خودش استفاده شود، نتیجه مضری بر سلامتی محصول نخواهد داشت
منبع
پایگاه اطلاع رسانی کشاورزی ایران (اگنا)؛ به نقل از فارس
